معرفی کتاب
اخلاق و مغز مشاور (the brain trust) با عنوان فرعی علم اعصاب درباره اخلاق چه می گوید نوشته پاتریشیا چرچلند، پیشگام فلسفه در علوم اعصاب است. چرچلند در این کتاب با رویکردی متکی بر نظریه تکامل به جستجوی ریشه های اخلاق در مغز می پردازد. او با تلفیق دانش مغز و فلسفه به مهمترین پرسشهای اخلاقی پاسخ می دهد؛ پرسشهایی از قبیل اخلاق چیست؟ از کجا نشات می گیرد؟ و چرا بیشتر ما انسانها اغلب به ندای اخلاق گوش فرا می دهیم؟ این کتاب، برنده جایزه ممتاز زیست شناسی و علوم زیستی (Excellence in Biology & Life Sciences) انجمن فیزیک آمریکا و برنده جایزه یکی از بهترین کتابهای منتخب آکادمیک در سال 2012 شده است. نشر سایلاو کتاب اخلاق و مغز مشاور را برای اولین بار در کشور با ترجمه دکتر معصومه ملکیان به عنوان یک مطالعه میان رشته ای جذاب بین حوزه های اخلاق، فلسفه و علم اعصاب در قالب یکی از کتاب های مجموعه مطالعات میانرشتهای خود منتشر کرده است.
بخشی از پرسش هایی که پاسخ آن را در اخلاق و مغز مشاور خواهید یافت
ارزش های اخلاقی از کجا سرچشمه می گیرند؟ چگونه مغزها به این نتیجه می رسند که از دیگران مراقبت کنند؟ اصلا چگونه مغزها به چیزی اهمیت می دهند یا از آن مراقبت می کنند؟ نحوه توجه نورون ها چگونه است؟ چرا مورچه ها سطوح بالاتری از نوع دوستی را نسبت به انسان ها نشان می دهند؟ آیا فقط انسان ها دارای اخلاق هستند؟ چرا موش ها بچه های خود را جزئی از خود می دانند؟ آیا مغز افراد جامعه ستیز متفاوت است؟ آیا جامعه ستیزی وراثتی است؟ آیا حیوانات متقلبان را درمیان خود تنبیه می کنند؟ از قضاوت با مصیبت چه می دانید؟ چگونه مردم به چنین سیستمی اعتماد می کرده اند؟ پاتریشیا چرچلند تلاش کرده است در کتاب اخلاق و مغز مشاور از دیدگاه نوروفلسفه به این پرسش ها و بسیاری پرسش های دیگر در زمینه اخلاق پاسخ دهد.
اخلاق و مغز مشاور: پلی بین فلسفه، علم اعصاب و علم اخلاق
فیلسوف و دانشمند هر دو در یک کشتی هستند؛ جمله معروفی است از کواین که اگرچه نزدیک به پنجاه سال از قدمت آن میگذرد اما به بهترین شکل رویکرد این کتاب را توصیف می کند. پاتریشیا چرچلند به عنوان بنیانگذار فلسفه عصب شناسی (نوروفلسفه) در جهان و البته نخستین نوروفیسلوف جهان برای پاسخ به مهم ترین پرسش های اخلاقی بشر رویکردی میان رشته ای را اتخاذ کرده است؛ او در جایی از کتاب مینویسد: «فلسفه اخلاقی معاصر در اغلب موارد فراتر از عقیده صرف نمی رود چرا که ارتباطی با تکامل مغز ندارد. به نظر می رسد پاسخ های مهم فلسفی در خصوص اخلاق باید علوم اعصاب و فلسفه عصب شناسی را هم لحاظ کنند وگرنه چاره ای جز گمانه زنی نخواهند داشت.» چنین رویکردی این کتاب را به یک مطالعه میان رشته ای جذاب بین حوزه های فلسفه، علم اعصاب و اخلاق تبدیل کرده است.
قضاوت با مصیبت به عنوان سیستم اخلاقی دستگاه قضا
پاتریشیا چرچلند کتاب اخلاق و مغز مشاور را با مثال تکان دهنده ای آغاز می کند. این که دستگاه قضایی اروپا چگونه صدها سال به قضاوت با مصیبت به عنوان سیستمی برای تشخیص گناهکار از بی گناه اعتماد می کرده است. گذشته از سیستم قضا چگونه مردم متوجه چنین عدم کارکرد اخلاقی چنین سیستمی نمی شده اند. چرچلند در صفحه 15 کتاب می نویسد:
ایده اصلی ساده بود: با مداخله خداوند، فرد متهم به دزدی به ته آب فرو می رود و یا دست فرد متهم به زنا بعد از قرار دادن سیخ داغ نمیسوزد و به همین سادگی بیگناهی او ثابت می شود. فقط فرد گناهکار است که غرق می شود یا میسوزد. (در مورد جادوگران، این آزمون “عفو” کمتری داشت: اگر جادوگری که به او اتهامی زده شده بود غرق می شد دلیلی بر بیگناهی او بود و اگر روی سطح آب میماند، گناهکار بود و درنتیجه، به آتشی که در انتظار او بود افکنده میشد.) من و دوستم نقشه ای کشیدیم. او باید به دروغ مرا به دزدیدن کیف پولش متهم می کرد و من باید دستم را روی اجاق گاز می گذاشتم تا مشخص شود دستم می سوزد یا نه. کاملاً قابل پیش بینی بود که دستم می سوزد و سوخت. با توجه به نتیجه این آزمایش که روشن و بدیهی است، چگونه مردم به قضاوت با مصیبت به عنوان سیستم قضا اعتماد می کرده اند؟ (اخلاق و مغز مشاور – پاتریشیا چرچلند – معصومه ملکیان – نشر سایلاو – صفحه 15)
ارزش های اخلاقی مبتنی بر مغز : فصل دوم کتاب اخلاق و مغز مشاور
فصل دوم کتاب به ارزش های اخلاقی مبتنی بر مغز می پردازد. اهمیت این فصل به این خاطر است که ارزش های اخلاقی زمینه ساز زندگی اجتماعی هر یک از ما انسان ها هستند و مهم تر از آن، تمایلات اجتماعی علت کردارهای اخلاقی بشر به شمار میآیند. پاتریشیا چرچلند در این فصل خاستگاه ارزشهای اخلاقی و تمایلات اجتماعی را در مغز جستجو می کند. این که آیا فقط انسان ها دارای اخلاق هستند هم پرسش مهمی است که در این فصل از کتاب اخلاق و مغز مشاور پاسخ داده می شود. با این حال چرچلند معتقد هست که انسانها فاقد مجموعه واحدی از ارزش های اخلاقی هستند:
در برخی از فرهنگ ها کشتن کودک معلول یا ناخواسته پذیرفتنی است، درحالی که فرهنگ های دیگر آن را ازنظر اخلاقی مکروه می دانند؛ در برخی از فرهنگ ها خوردن تکه ای از گوشت بدن دشمن کشته شده مشخصه یک جنگجوی شجاع است، درحالی که دیگر فرهنگ ها این عمل را وحشیانه می دانند. (اخلاق و مغز مشاور – پاتریشیا چرچلند – معصومه ملکیان – نشر سایلاو – صفحه 44)
دلبستگی، اخلاق، علم اعصاب و نوروبیولوژی
فصل سوم از کتاب اخلاق و مغز مشاور به تفصیل به تکامل مغز پستانداران و چگونگی تأثیر آن بر مراقبت و توجه، ضمن بررسی نقش هورمون هایی مانند اکسی توسین، می پردازد. پاتریشیا چرچلند دلبستگی را به عنوان پلتفرم عصبی اخلاق معرفی می کند؛ اینکه چگونه دایره مراقبت افراد از سطح فرد فراتر می رورد و حتی دیگران را هم شامل می شود. ارزش های خانواده، تعلق داشتن و تمایل به متعلق بودن هم در این فصل بررسی میشوند. طبیعتا اگر اخلاق وابسته به نوروبیولوژی مغز باشد در آن صورت باید در مغز افراد جامعه ستیز هم تفاوتهای مشهودی وجود داشته باشند. چرچلند در صفحه 65 کتاب، افراد جامعه ستیز را این گونه تعریف می کند: «افرادی که جامعه ستیز بودن آن ها تشخیص داده شده معمولاً شش مورد یا تعداد بیشتری جنایت در پرونده جرائم خود ثبت کرده اند و بعید است روابط طولانی مدتی داشته باشند، متقلب و فریبکار هستند و تمایلی ندارند احساسات عمیق، چه مثبت و چه منفی، در مورد بیشتر چیزها داشته باشند.» چرچلند نه تنها نشان می دهد مغز افراد جامعه ستیز متفاوت از افراد عادیست بلکه جامعه ستیزی از ریشه های وراثتی نیز برخوردار است:
مطالعات انجام شده روی دوقلو ها و خانواده ها نشان می دهد که جامعه ستیزی تقریباً 70 درصد ارثی است؛ شرایط دوران کودکی مانند سوءاستفاده و مورد بی توجهی واقع شدن هم می تواند روی آن دسته از افرادی که ازنظر ژنتیکی مستعد جامعه ستیزی هستند، تأثیر بگذارد. (اخلاق و مغز مشاور – پاتریشیا چرچلند – معصومه ملکیان – نشر سایلاو – صفحه 67)
همکاری، اعتماد و رابطه بین ژن ها و رفتار در اخلاق
نویسنده در فصل چهارم کتاب اخلاق و مغز مشاور، همکاری، به ویژه همکاری میان انسان ها، و داده های مربوط به نقش اکسی توسین در همکاری و اعتماد را مورد بررسی قرار میدهد. اگر به رابطه بین بیولوژی و اعتماد تردید دارید احتمالا داده هایی مثل به از بین بردن تردیدتان کمک خواهد کرد: «سطح اکسی توسین در مایع مغزی نخاعی زنانی که در کودکی مورد کودک آزاری یا بی توجهی قرار گرفته اند به طرز چشمگیری کمتر از میزان آن در زنان دیگر است.» اینکه آیا می توان مفاهیمی مثل همکاری و اعتماد را تا سطح هورمون هایی مثل اوکسی توسین تقلیل داد موضوع این فصل هست. همین طور درباره تنبیه و مجازات نوع دوستانه هم در این فصل خواهید خواند.
نه به عنوان یک قاعده : فصل هفتم کتاب اخلاق و مغز مشاور
پاتریشیا چرچلند در فصل هفتم کتاب، با موضوع قواعد و نقش آن ها در رفتار اخلاقی، بحث را به قالب فلسفی سنتی تر می کشاند.د منظور او از نه به عنوان یک قاعده این است که در اصل هیچ قاعده کلی ای برای اخلاق وجود ندارد. او نشان می دهد که تلاش برای طرح قواعد اخلاقی یکسان هر قدر هم که مطلوب باشند، راه به جایی نخواهد برد. برای مثال او در صفحه 231 از کتاب اخلاق و مغز مشاور می نویسد:
قواعد مطلوبی که اغلب با عنوان مرکز اخلاق از آن ها یاد می شود، معمولاً با دیگر قواعد مطلوب در تضاد هستند: «کار خیر از خانه شروع می شود » معمولاً با «همسایه ات را همان طور دوست بدار که خودت را دوست داری » در تضاد است؛ «دروغ گناه است » ممکن است در تضاد با «نامهربانی گناه است » باشد. «به والدین خود احترام بگذارید » ممکن است با «هرگز به یک قاتل کمک نکنید و شریک جرم او نشوید » در تضاد باشد. برای مثال، یکی از قواعد پیش نمونه ای که مردم به آن استناد می کنند این است که «کشتن گناه است ». بااین حال، اکثر افراد اعتقاد قاطع دارند که کشتن در جنگ قابل قبول است، اگرچه حتی در جنگ هم گاهی اوقات کشتن اشتباه است- برای مثال، کسی اسیران جنگ را نمی کشد یا اینکه کسی افراد غیرنظامی را نمی کشد، هرچند حتی در این مورد هم دیدگاه های متفاوتی وجود دارد درباره اینکه آیا کشتن غیرنظامیان درصورتی که داوطلبانه به عنوان سپر انسانی به نفع دشمن عمل کنند اشتباه است یا نه….(اخلاق و مغز مشاور – پاتریشیا چرچلند – معصومه ملکیان – نشر سایلاو – صفحه 232)
دین، وجدان و اخلاق : فصل پایانی کتاب اخلاق و مغز مشاور
چرچلند در این فصل به دقت مفاهیمی چون درست و نادرست را از منظر مکاتب مختلف بررسی می کند. او اگرچه منکر رابطه بین دین و اخلاق نمی شود اما ارتباط را از نوع جامعه شناسی قلمداد می کند و نه متافیزیکی. از نظر پاتریشیا چرچلند: «اخلاق پدیده ای طبیعی است که نیروهای انتخاب طبیعی آن را محدوده کرده اند و ریشه در نوروبیولوژی ما دارد».
بریده هایی از کتاب
به طور کلی، در سیاست گذاری و حفظ صلح، کاربرد قاعده «با دیگران همان گونه رفتار کن که » فقط مسئله ساز است و معمولاً به معنای واقعی کلمه اِعمال نمی شود. من اگر افسر پلیس باشم، فردی که مرتکب کودک رُبایی شده را گیر می اندازم و آرزو نمی کنم که او مرا گیر بیاندازد. به همین ترتیب، ممکن است اعضای هیئت منصفه احساس کنند که باید متهم را به زندان محکوم کنند، بدون اینکه آرزو کنند خودشان به زندان فرستاده شوند، حتی اگر به همین اندازه هم مقصر بوده باشند و الی آخر. (اخلاق و مغز مشاور – پاتریشیا چرچلند – معصومه ملکیان – نشر سایلاو – صفحه 235)
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
سلام. لطفاً تجدید چاپ کنید. ممنون میشم
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
drugs for ed non prescription ed drugs or cheapest ed pills
http://www.fingrid.net/__media__/js/netsoltrademark.php?d=edpill.men cures for ed
buying ed pills online erection pills and erectile dysfunction pills best ed treatment pills
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
pharmacy website india top online pharmacy india online pharmacy india
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
top 10 online pharmacy in india top 10 pharmacies in india or reputable indian pharmacies
http://wisefoods.biz/__media__/js/netsoltrademark.php?d=indiapharmacy.cheap india pharmacy mail order
best online pharmacy india п»їlegitimate online pharmacies india and п»їlegitimate online pharmacies india indian pharmacies safe
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
top 10 pharmacies in india top 10 pharmacies in india online pharmacy india
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
mexico drug stores pharmacies mexican pharmaceuticals online or best online pharmacies in mexico
http://paulhobbswinery.net/__media__/js/netsoltrademark.php?d=mexicanpharmacy.guru mexico drug stores pharmacies
medicine in mexico pharmacies mexican mail order pharmacies and medication from mexico pharmacy п»їbest mexican online pharmacies
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
buy cytotec in usa buy cytotec over the counter or cytotec pills buy online
http://www.ronald-o-perelman.net/__media__/js/netsoltrademark.php?d=misoprostol.guru cytotec buy online usa
buy misoprostol over the counter buy misoprostol over the counter and buy cytotec in usa Cytotec 200mcg price
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
lisinopril 20 mg price: lisinopril 15 mg – lisinopril 5mg buy
http://avodart.pro/# can i purchase generic avodart price
ciprofloxacin order online buy cipro online cipro
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
https://misoprostol.guru/# buy cytotec pills
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
http://ciprofloxacin.ink/# ciprofloxacin 500mg buy online
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
buy cytotec pills buy cytotec over the counter or Cytotec 200mcg price
http://encmkt.net/__media__/js/netsoltrademark.php?d=misoprostol.guru buy cytotec
п»їcytotec pills online Cytotec 200mcg price and Cytotec 200mcg price buy cytotec online
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
cytotec buy online usa: buy cytotec over the counter – buy cytotec online
https://misoprostol.guru/# п»їcytotec pills online
buy cipro online buy cipro online canada buy ciprofloxacin over the counter
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
https://lipitor.pro/# cost of lipitor in canada
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
ciprofloxacin generic buy cipro or cipro online no prescription in the usa
http://www.calculus-tutor.net/__media__/js/netsoltrademark.php?d=ciprofloxacin.ink п»їcipro generic
ciprofloxacin generic buy cipro and ciprofloxacin generic where to buy cipro online
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
http://lipitor.pro/# generic lipitor for sale
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
buy lisinopril canada: zestril 2.5 mg tablets – zestril 10mg price
http://misoprostol.guru/# buy cytotec pills
buy generic avodart pills can i buy cheap avodart without dr prescription generic avodart pill
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
paxlovid india: п»їpaxlovid – paxlovid generic
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
https://paxlovid.top/# paxlovid pill
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
paxlovid pill: paxlovid generic – paxlovid for sale
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
ivermectin lice oral: ivermectin price comparison – ivermectin cream uk
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
price of ivermectin stromectol ivermectin buy or ivermectin tablets order
http://belascotheatre.org/__media__/js/netsoltrademark.php?d=stromectolonline.pro ivermectin 1
ivermectin cream canada cost ivermectin 1 cream 45gm and stromectol ivermectin 3 mg ivermectin 1 topical cream
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
https://stromectolonline.pro/# ivermectin 2ml
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
buy neurontin canadian pharmacy: how to get neurontin – neurontin sale
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
medicine neurontin 300 mg brand neurontin 100 mg canada or neurontin pills for sale
http://dialadjustmentbureau.biz/__media__/js/netsoltrademark.php?d=gabapentin.pro neurontin 300 mg
neurontin 300 mg cost neurontin 300mg caps and gabapentin medication neurontin 300 mg tablets
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
neurontin 10 mg: neurontin cost generic – medicine neurontin capsules
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
https://stromectolonline.pro/# ivermectin cream 5%
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
ivermectin 1 cream generic ivermectin 5 mg or ivermectin price uk
http://sponsoratown.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=stromectolonline.pro ivermectin 4
ivermectin 3mg ivermectin cream canada cost and ivermectin oral 0 8 ivermectin 80 mg
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
https://stromectolonline.pro/# ivermectin 5
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
ivermectin 90 mg: ivermectin tablets – cost of ivermectin cream
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
http://mexpharmacy.sbs/# pharmacies in mexico that ship to usa
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
canadian online drugs canadian pharmacy drugs online or canada drugs online
http://cirqueburke.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=certifiedcanadapharm.store my canadian pharmacy
canada drugs canadian pharmacy 24h com safe and best online canadian pharmacy reliable canadian online pharmacy
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
canadian pharmacy prices: reliable canadian pharmacy – canadian pharmacy in canada
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
reputable mexican pharmacies online buying prescription drugs in mexico or mexican pharmaceuticals online
http://pescadosupremo.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=mexpharmacy.sbs buying from online mexican pharmacy
mexico pharmacies prescription drugs medication from mexico pharmacy and mexico pharmacies prescription drugs purple pharmacy mexico price list
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
https://certifiedcanadapharm.store/# best canadian pharmacy to order from
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
buying prescription drugs in mexico online: buying from online mexican pharmacy – medicine in mexico pharmacies
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
http://indiamedicine.world/# indian pharmacy
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
canadian neighbor pharmacy canadian online pharmacy reviews or vipps approved canadian online pharmacy
http://cleanenergycapital.org/__media__/js/netsoltrademark.php?d=certifiedcanadapharm.store canadian pharmacies
canadian discount pharmacy pharmacy wholesalers canada and canadian pharmacy 24h com canadian pharmacy king
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
india pharmacy mail order: mail order pharmacy india – indian pharmacy paypal
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
http://certifiedcanadapharm.store/# canada drugstore pharmacy rx
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
п»їbest mexican online pharmacies mexican online pharmacies prescription drugs or mexican border pharmacies shipping to usa
http://foodworldworkersunite.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=mexpharmacy.sbs medication from mexico pharmacy
reputable mexican pharmacies online reputable mexican pharmacies online and buying from online mexican pharmacy mexican drugstore online
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
best online pharmacy india: indian pharmacy – top 10 online pharmacy in india
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
mexico drug stores pharmacies: mexico drug stores pharmacies – mexican mail order pharmacies
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
Online medicine home delivery indianpharmacy com or india pharmacy mail order
http://www.abcsource.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=indiamedicine.world Online medicine home delivery
online shopping pharmacy india indianpharmacy com and Online medicine order top 10 online pharmacy in india
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
http://indiamedicine.world/# buy medicines online in india
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
https://mexpharmacy.sbs/# medication from mexico pharmacy
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
legit canadian pharmacy pharmacy com canada or canadapharmacyonline
http://hslist.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=certifiedcanadapharm.store canadian pharmacy
canadian pharmacy no rx needed best rated canadian pharmacy and ordering drugs from canada canadian drugs online
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
mexican pharmaceuticals online: buying from online mexican pharmacy – mexican pharmaceuticals online
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
mexico pharmacies prescription drugs: mexican drugstore online – mexican border pharmacies shipping to usa
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
https://indiamedicine.world/# india online pharmacy
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
best india pharmacy buy prescription drugs from india or online pharmacy india
http://rivcomrc.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=indiamedicine.world п»їlegitimate online pharmacies india
indian pharmacy online indian pharmacy paypal and indian pharmacy paypal п»їlegitimate online pharmacies india
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
buying prescription drugs in mexico purple pharmacy mexico price list or buying prescription drugs in mexico
http://northsidepainclinic.org/__media__/js/netsoltrademark.php?d=mexpharmacy.sbs mexico drug stores pharmacies
medicine in mexico pharmacies mexico drug stores pharmacies and best online pharmacies in mexico mexican pharmaceuticals online
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
buying prescription drugs in mexico online: mexican online pharmacies prescription drugs – buying from online mexican pharmacy
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
https://mobic.store/# cost of mobic without insurance
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
cost of generic propecia order generic propecia without dr prescription
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
canadian drugstore online my canadian pharmacy reviews
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
buy amoxicillin 500mg usa amoxicillin without prescription – antibiotic amoxicillin
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
can i purchase cheap mobic tablets: how can i get generic mobic prices – how to get mobic without insurance
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
where can i buy cheap mobic pills buy generic mobic without prescription where to buy cheap mobic no prescription
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
https://propecia1st.science/# get propecia without a prescription
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
order amoxicillin online uk amoxicillin script – amoxicillin 500mg capsule buy online
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
get cheap propecia tablets cost of generic propecia for sale
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
ed treatment drugs: online ed medications – best ed treatment pills
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
cost generic propecia cost cheap propecia for sale
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
generic ed pills best male ed pills pills erectile dysfunction
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
https://mobic.store/# can i get cheap mobic without dr prescription
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
40 mg daily prednisone: http://prednisone1st.store/# cost of prednisone
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
tender dating site: free adult personals – adult dating
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
There is clearly a lot to identify about this. I consider you made certain good points in features also.
https://7rajatogel.biz/
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
order generic cialis 40mg cialis tablets best ed pills at gnc
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
I do consider all of the concepts you’ve introduced in your post. They are really convincing and can definitely work. Nonetheless, the posts are too short for starters. May just you please extend them a bit from next time? Thank you for the post.
https://betwing88.seetherainbow.com/
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
of course like your web-site however you need to check the spelling on quite a few of your posts. Several of them are rife with spelling issues and I to find it very bothersome to inform the truth however I’ll definitely come back again.
https://playslot77jackpot.win/slot/pg_slot
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
The root of your writing while sounding reasonable initially, did not really work properly with me after some time. Someplace throughout the paragraphs you were able to make me a believer unfortunately only for a short while. I still have a problem with your leaps in assumptions and you might do well to help fill in all those gaps. In the event that you can accomplish that, I would surely end up being fascinated.
https://playslot77jackpot.win/slot/netent_slot
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
I’ve been exploring for a bit for any high-quality articles or blog posts on this kind of area . Exploring in Yahoo I at last stumbled upon this website. Reading this information So i’m happy to convey that I have a very good uncanny feeling I discovered exactly what I needed. I most certainly will make sure to do not forget this website and give it a glance regularly.
https://bulktokensender.com/polygon-erc1155-nft-bulk-sender-airdrop-tool.html
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
You made some first rate points there. I seemed on the internet for the difficulty and located most people will associate with together with your website.
https://dr-goz-peter-ugyved.business.site/
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
Useful info. Lucky me I found your web site by chance, and I’m stunned why this accident didn’t happened earlier! I bookmarked it.
https://g.co/kgs/oVWHMg
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
Your home is valueble for me. Thanks!…
https://nftepubs.com/epub-profile.php?symbol=book-65196
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
Hello! This is my first visit to your blog! We are a collection of volunteers and starting a new initiative in a community in the same niche. Your blog provided us valuable information to work on. You have done a outstanding job!
https://nftepubs.com/epub-profile.php?symbol=book-12685
دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده می شود
Good post but I was wanting to know if you could write a litte more on this topic? I’d be very thankful if you could elaborate a little bit further. Appreciate it!
https://www.zoritolerimol.com
محمد –
سلام این کتاب کی منتشر میشود؟
سایلاو –
سلام، حداکثر تا اواسط دی ماه منتشر خواهد شد. با سپاس از همراهی شما