معرفی کتاب
فهرست مطالب
دیوید رابسون، اثر انتظار را با این جملات از رمان بهشت گمشده ی جان میلتون آغاز می کند: «ذهن، در خود دنیایی دارد که می‌تواند جهنم را بهشت و بهشت را جهنم بنمایاند.» اگرچه جان میلتون این عبارات را در فهوای ادبی آن به کار برده است اما اگر می خواستیم معادلی علمی برای این نوشته میلتون مثال بزنیم، هیچ مثالی بهتر از کتاب اثر انتظار اثر ژورنالیست برجسته علم دیوید رابسون نبود. اثر انتظار شاید مهم ترین کتاب علمی باشد که در زمینه باورها و اثرات انتظار ما در زندگی، تاکنون نوشته شده است. رابسون این کتاب را در تقابل با بسیاری از کتاب‌های خودیاری و انگیزشی «شبه‌علمی» (که معروف‌ترین‌شان راز است) در مورد قدرت انتظارات نوشته است. او «اثر انتظار» را از طریق آزمایش‌ها و مطالعات علمی و سنجیده بررسی می‌کند و این کار او کتاب را به نقطه آغازی عالی برای خوانندگانی تبدیل می‌کند که علاقه‌مند به کشف قدرت ذهن هستند نشر سایلاو، ترجمه فارسی این کتاب را برای نخستین بار منتشر کرده است.
درباره قدرت انکارناپذیر اثر انتظار
اگر در قدرت اثر انتظار شک دارید، جالب است بدانید که اثر انتظار حتی می تواند مرگ افراد را در پی داشته باشد. دیوید رابسون در فصل اول کتاب به تعداد کثیری از مهاجرانی از قوم همونگ که اخیراً از کشور لائوس به آمریکا مهاجرت کرده بودند و در هنگام خواب جان خود را از دست می‌دادند می پردازد. در حالی که متخصصان شیوع شناسی از یافتن دلیل این «سندرم مرگ شبان» و دسته جعی عاجز مانده بودند، «تحقیقات یک متخصص انسان‌شناسی پزشکی به نام شلی اَدلر نشان داد که طبق روایات عامه قوم همونگ، دیوی شَبرو به نام «دَب تسوگ» شب‌هنگام در جهان پرسه می‌زند. این موجود وقتی قربانی خود را پیدا می‌کند، خود را روی او می‌اندازد و اجازه حرکت کردن و نفس کشیدن را به او نمی‌دهد.» از این دست اتفاقات که ظاهراً بدون دلیل علمی رخ می دهند را به وفور می توانید در صفحه حوادث روزنامه ها ببینید اما رابسون نشان می دهد که این مرگ های شبانه و دسته جمعی ارتباطی به دیو ندارد. او در کتاب اثر انتظار می نویسد:
مردمان همونگ، زمانی که در کوه‌های لائوس زندگی می‌کردند، می‌توانستند از حکیم قبیله خود بخواهند که یک گردن‌بند محافظ برایشان بسازد یا با قربانی کردن حیوانات، موجب شادی روح نیاکان‌شان شوند تا بلای دَب تسوگ را دفع کنند اما این مردان اکنون در ایالات‌متحده بودند؛ آن‌جا حکیمی وجود نداشت و تقدیم قربانی‌های آیینی برای شاد کردن روح اجداد هم امکان‌پذیر نبود. درنتیجه، آن‌ها دیگر محافظتی در برابر دَب تسوگ نداشتند. بسیاری از افراد این قوم هم به مسیحیت گرویده بودند تا بتوانند بهتر در فرهنگ آمریکا ادغام شوند و ازاین‌روی، به‌کلی از آیین‌های قدیمی خود رویگردان بودند.
احساس گناه به خاطر ترک سنت‌های آبا و اجدادی، خود عامل اضطراب مزمنی بود که می‌توانست به سلامت روحی آن‌ها آسیب برساند اما با فرا رسیدن شب، ترس از دَب تسوگ به واقعیت تبدیل می‌شد و با خود کابوس‌های آزاردهنده به همراه می‌آورد که منجر به تجربه حس فلج خواب[1] یا در اصطلاح عوام، بختک می‌شد. در این حالت، ذهن هوشیار است؛ گویی که فرد کاملاً بیدار باشد اما بدن قادر به حرکت نیست. فلج خواب به‌خودی‌خود خطرناک نیست و حدود ۸ درصد افراد به آن دچار می‌شوند.(۲)
بااین‌حال، از دید مهاجران قوم همونگ، این‌گونه به نظر می‌رسید که دَب تسوگ قصد جان آن‌ها را کرده است. به گفته اَدلر، این ترس شدید آن‌قدر قوی بود که می‌توانست موجب تشدید آریتمی قلبی شده و منجر به ایست قلبی شود.(۳) با افزایش مرگ‌ومیرها، ترس در میان مردان همونگ بیشتر هم شد به‌گونه‌ای که نوعی وحشت عمومی شکل گرفت که خود می‌تواند دلیل مرگ‌های بیشتری هم بوده باشد. این استدلال اکنون توسط بسیاری از دانشمندان به‌عنوان دلیل این مرگ‌ها پذیرفته شده است.(۴)
اگرچه روزنامه‌های آن زمان، دلیل این اتفاق را به عقب ماندگی فرهنگی قوم همونگ نسبت می دادند و مرگ آن ها را به خرافات و افسانه ها ربط می دادند اما امروز، دانشمندان بر این باورند که همه ما مستعد داشتن باورهایی هستیم که به اندازه دب تسوگ قوی هستند. اگرچه ممکن است شما اعتقادی به دیو و دد نداشته باشید، اما باورهای شما از راه های دیگری می تواند تاثیرات جدی بر روی طول عمر شما و حتی خطر بیماری های قلبی داشته باشد. به همین دلیل، درک قدرت اثر انتظار شاید مهم ترین کاری است که می توانید برای زندگی خود انجام دهید.
آیا اثر انتظار ارتباطی به قانون جذب دارد؟
قبل از هر چیز باید بدانیم که مفهوم قانون جذب بر پایه بر داشتی کاملا نادرست از فرکانس‌ها و ارتعاشات شکل گرفته است. از طرفی قانون جذب یک مفهوم تماما شبه علمی است که تلاش می کند با کهکشان‌ها، سیارات و ماورالطبیعه ارتباطی کاملا غیرمنطقی برقرار کند و ادعاهای آن از جنس واقعیت نیست. در حالی که اثر انتظار یک مفهوم کاملا پذیرفته شده و علمی است، تا جایی که در اکثر آزمایش های علمی به آن برمی خوریم. دیوید رابسون در فصل یک کتاب می نویسد:
این ادعاهای تحریک‌آمیز ممکن است به طرز خطرناکی یادآور محتوای بسیاری از کتاب‌های خودیاری الهام گرفته از معنویت عصر جدید[1] باشد؛ مانند کتاب راز اثر راندا برن[2] که ۳۵ میلیون نسخه از آن در سطح جهان به فروش رفت. برن در این کتاب «قانون جذب» را ترویج می‌کند. این مفهوم بیان می‌کند که مثلاً اگر خود را ثروتمند تجسم کنید، پول بیشتری به زندگی شما سرازیر می‌شود. درست است که طرفداران قانون جذب تلاش می‌کنند یافته‌های این کتاب را با مکانیسم‌های روان‌شناختی و فیزیولوژیکی پذیرفته‌شده مانند کارکرد دستگاه‌های عصبی و ایمنی بدن توضیح دهند اما چنین ادعاهایی، شبه‌علم[3] محض هستند. در ادامه، یاد خواهیم گرفت که چگونه باورهای ما می‌توانند بر بسیاری از وقایع مهم زندگی تأثیر بگذارند، بدون این‌که ماوراءالطبیعه دخالتی در امور داشته باشد.15
احمقانه است که بگوییم «مثبت‌اندیشی» می‌تواند همه این ناراحتی‌ها و اضطراب‌ها را از بین ببرد و من هم هرگز چنین ادعایی را مطرح نمی‌کنم. (تحقیقات علمی مکرراً نشان داده‌اند که صرفاً انکار دشواری‌های یک موقعیت تنها به بدتر شدن آن موقعیت منجر می‌شود.) بااین‌حال، همان‌طور که در ادامه خواهیم دید، باورهای ما در مورد ظرفیت‌های خودمان، می‌توانند به روش‌های مختلف بر نحوه مقابله ما با چالش‌ها تأثیر بگذارند و همچنین تأثیری که این چالش‌ها بر سلامت جسمی و روانی ما وارد می‌کنند را تعیین کنند. وقوع بسیاری از بحران‌هایی که ما امروزه با آن‌ها مواجه هستیم، خارج از کنترل ماست اما اغلب این انتظارات ما هستند که تعیین‌کننده واکنش‌های ما به موقعیت‌های دشوار هستند. درک این موضوع به ما امکان می‌دهد انعطاف‌پذیری خود را افزایش داده و در مواجهه با مشکلات، به سازنده‌ترین روش واکنش نشان دهیم.
توجه به این نکته ضروری است که اثر انتظار ارتباطی با مفهوم کلی خوش بینی و بدبینی ندارد و صرفا نمودی از باورهای خاص ماست. بنابراین رفتار کردن مثل الکی خوش ها هیچ تاثیر مثبتی در زندگی ما نخواهد داشت. همچنان که دیوید رابسون می نویسد: «در این‌جا جا دارد که یک مسئله را کاملاً واضح بیان کنم. ذهن شما به‌تنهایی نمی‌تواند معجزه کند. شما نمی‌توانید تنها با فکر کردن به پول، خود را ثروتمند کنید یا با داشتن تصویرسازی‌های مثبت، خود را از یک بیماری لاعلاج برهانید. اما انتظارات و باورهای شما می‌توانند زندگی شما را از راه‌های شگفت‌انگیز و قدرتمند دیگری تحت تأثیر قرار دهند؛ درواقع در حال حاضر نیز این تأثیرات حاضر هستند و اگر می‌خواهید یاد بگیرید که چگونه از آن‌ها به نفع خود استفاده کنید، ادامه مطلب را بخوانید. شاید باورتان نشود که چه پتانسیلی برای ایجاد تغییر در خودتان دارید.»
مغز به مثابه ماشین پیش‌بینی
اثر انتظار مفهومی کاملاً علمی بر پایه یکی از مهم‌ترین نظریه‌های علمی است که مغز را به‌عنوان یک «ماشین پیش‌بینی» در نظر می‌گیرد. این ماشین پیش‌بینی دائماً در حال شبیه‌سازی مدل‌های مختلف از آینده است. به گفته دیوید رابسون:
ما این مسیر را با یک نظریه انقلابی جدید آغاز خواهیم کرد که مغز را به‌عنوان یک «ماشین پیش‌بینی» در نظر می‌گیرد که دائماً در حال شبیه‌سازی مدل‌های مختلف از آینده است. این نظریه می‌تواند نشان دهد که چگونه انتظارات آگاهانه و ناخودآگاه ما می‌توانند بر ادراک ما از واقعیت تأثیر بگذارند؛ از توهمات عجیب مکتشفان نواحی قطبی گرفته تا تجربه ما از درد و بیماری. نکته مهم این است که این ماشین پیش‌بینی می‌تواند فیزیولوژی بدن ما را نیز تغییر دهد و به این صورت ما را به جستجو در مورد قدرت باور در علم پزشکی رهنمون سازد. نمونه‌ای از کاربرد این روش، یک رویه روان‌شناختی خارق‌العاده است که می‌تواند بهبودی فرد را پس از عمل جراحی تسریع ببخشد. ما کشف خواهیم کرد که چگونه انتظارات می‌توانند به روش‌های مختلف از فردی به فرد دیگر منتقل شوند. همچنین می‌توانیم منشأ روان‌تنی[1] بسیاری از بحران‌های اخیر بهداشتی مثل افزایش عجیب موارد آلرژی‌های غذایی در افراد را توضیح دهیم و راه‌هایی برای اجتناب از نتایج منفی این اثرات انتظار پیش روی شما بگذاریم.20
رابسون در بخش های دیگر کتاب نیز به تفصیل به نقش مغز به عنوان ماشین پیش بینی می پردازد. برای مثال:
به گفته تعداد قابل‌توجهی از دانشمندان علوم اعصاب، مغز یک «ماشین پیش‌بینی» است که یک نسخه شبیه‌سازی‌شده دقیق از جهان را می‌سازد. برای ساخت این شبیه‌سازی، به همان اندازه که به داده‌های خامِ دریافت‌شده از طریق حواس تکیه می‌شود، انتظارات و تجربیات قبلی فرد نیز دخیل هستند. این شبیه‌سازی‌ها برای اکثریت مردم و در بیشتر مواقع، با واقعیت عینی مطابقت دارند اما گاهی اوقات ممکن است از آنچه واقعاً در دنیای فیزیکی وجود دارد، فاصله زیادی بگیرند.(۲)
آگاهی از عملکرد مغز به‌عنوان یک ماشین پیش‌بینی، می‌تواند به ما کمک کند تا انواع وقایع، از مشاهده ارواح گرفته تا تصمیمات فاجعه‌آمیز داوران مسابقات ورزشی تا ظهور اسرارآمیز پهپادها در آسمان یک شب زمستانی را بهتر درک کنیم. می‌توانیم بفهمیم چرا نامی که برای اشاره به یک نوشیدنی به کار می‌بریم، می‌تواند طعم آن را برای ما تغییر دهد. همچنین می‌توانیم متوجه شویم چگونه برای کسی که فوبیا دارد، دنیا بسیار وحشتناک‌تر ازآن‌چه هست به نظر می‌رسد. همچنین این نظریه جدید، برجسته و واحد در باب علوم مغز، زمینه را برای مباحثه در مورد تمام اثرات انتظاری که در این کتاب بررسی خواهیم کرد، فراهم می‌کند.24
در ستایش کتاب اثر انتظار نوشته دیوید رابسون
«تازه ۶ روز از سال ۲۰۲۲ گذشته اما همین حالا هم کتاب اثر انتظار نوشته دیوید رابسون، نامزد جدی کتاب سال است؛ دوراندیش، اصیل و جذاب مثل بهترین آثار علمی.» -ویل استور، مؤلف علم داستان‌سرایی
««رابسون این کتاب را در تقابل با بسیاری از کتاب‌های خودیاری و انگیزشی «شبه‌علمی» (که معروف‌ترین‌شان راز است) در مورد قدرت انتظارات نوشته است. او «اثر انتظار» را از طریق آزمایش‌ها و مطالعات علمی و سنجیده بررسی می‌کند و این کار او کتاب را به نقطه آغازی عالی برای خوانندگانی تبدیل می‌کند که علاقه‌مند به کشف قدرت ذهن هستند.» -پابلیشرز ویکلی
«[اثر انتظار] باعث شد متوجه شوم که خیلی از ویژگی‌های مغزم بلااستفاده مانده‌اند… آنچه دانشمندان در مورد ارتباط بین مغز انسان و عملکرد بدن فرا گرفته‌اند، باورنکردنی است. دیوید رابسون موفق شده این تحقیقات را در قالب یک کتاب ساده و قانع‌کننده به‌عنوان راهنمایی برای زندگی بهتر سازمان‌دهی کند.» -گیل الن، پادکست ذهن‌های کنجکاو در حال کار
««اثر انتظار» کتابی است که حتماً باید بخوانید. این کتاب نشان می‌دهد که چگونه همه ما می‌توانیم از نیروی مغز برای بهبود زندگی خود استفاده کنیم. دیوید رابسون به روشی هدفمند و جذاب بررسی می‌کند که چگونه آنچه ما انتظار داریم اتفاق بیفتد، نقشی بسیار مهم‌تر از چیزی قبلاً تصور می‌کردیم بر مسائلی مانند داروهای مصرفی، اضطراب، ورزش و رژیم غذایی ما دارد و ما می‌توانیم از این قدرت برای بهبود وضع زندگی خود استفاده کنیم… . اگر می‌خواهید یاد بگیرید که چگونه ذهنیت خود را اصلاح کنید تا احساس سلامتی و شادی بیشتری داشته باشید، این کتاب بهترین انتخاب برای شما است.» -ملیسا هموند، نویسنده کتاب عقده مادری
«کتابی جذاب و متحول‌کننده؛ کتابی که اگر آن را نخوانید، ضرر کرده‌اید.» -نایجلا لاوسون
«دیوید رابسون مثل همیشه درخشان ظاهر شده و با استفاده از علم، داستان و نکات عملی برای هر کسی که می‌خواهد از ارتباط جالب ذهن و بدن استفاده بهتری کند، راهکارهای جدیدی ارائه می‌دهد.» – کری دینز
«همان‌طور که دیوید رابسون در این کتاب ارزنده توضیح می‌دهد، طرز تفکر ما در مورد جهان می‌تواند عمیقاً نحوه حرکت ما در آن را شکل دهد. اثر انتظار مبتنی بر تحقیقات علم و پر از توصیه‌های هوشمندانه است و می‌تواند توانایی ذهنی شما و حتی عمرتان را افزایش دهد.» -دنیل پینک
«رابسون با ذکر مثال‌هایی از گستره وسیع رفتارهای انسانی، مطالعات قانع‌کننده و شواهد دست اولی را به اشتراک می‌گذارد که نشان می‌دهند آنچه افراد فکر می‌کنند اتفاق می‌افتد، اغلب به پیش‌گویی‌های خودکام‌بخش تبدیل می‌شوند. در اثر انتظار، او دستاوردهایی بیش از هدف تعیین‌شده خود را کسب کرده و فهمی اساسی از این‌که چگونه انتظارات به زندگی ما شکل می‌دهند به خواننده‌های خود می‌دهد.» -shelf awarness
«اگر به دنبال راهی می‌گردید تا تغییرات بزرگ یا کوچک در زندگی خود ایجاد کنید، این کتاب به شما کمک خواهد کرد تا به کمک انتظارات مثبت قدم اول را بردارید.» -مجله کتاب‌شناسی نیویورک
«کتاب رابسون سرگرم‌کننده، راهگشا، بسیار مفید و از همه بهتر، مبتنی بر شواهد علمی است.» -کلاودیا هموند
«کتابی جذاب، خوش‌بینانه و قدرتمند. دیوید رابسون از علم و داستان‌سرایی استفاده می‌کند تا نشان دهد که شخصیت ما تا چه حد بر اساس باورهایمان شکل گرفته است و چگونه قدرت پیش‌بینی مغز ما بر درد، رژیم غذایی، خواب، ورزش و هوش ما تأثیر می‌گذارد.» -دکتر مانتی لایمن
«چگونه امکان دارد یک نویسنده این حجم از تحقیقات علمی را در کتاب خود قرار دهد و درعین‌حال آن را جذاب و سرگرم‌کننده بنویسد؟ دیوید رابسون با به‌کارگیری ترکیبی عالی از داستان‌ها، آمار و مطالب علمی، یک ادعای بسیار قانع‌کننده ارائه می‌دهد تا نشان دهد چگونه انتظارت ما تأثیر مادی قابل‌توجهی بر زندگی ما دارند و چگونه می‌توانیم از این تأثیرات برای داشتن یک زندگی طولانی‌تر، شادتر، سالم‌تر و موفق‌تر استفاده کنیم.» -جیمز والمن، نویسنده کتاب زمان و چگونه آن را بگذرانیم
«این کتاب جذاب نشان می‌دهد که مغز انسان چگونه می‌تواند عنان ما را در دست بگیرد…. تحقیقات جدید و زبان روایی گیرا، کتابی روشنگر در حوزه رشته‌ای ایجاد کرده‌اند که همیشه در حال تغییر است.» – Kirkus Reviews
«کاوشی جذاب در مورد این‌که چگونه مغز ما می‌تواند در چالش‌برانگیزترین لحظات زندگی، ما را نجات دهد یا سبب سقوطمان شود.» -وب‌سایت salon
«گزارشی جذاب از نقش انتظار (و ادراک) در محدوده‌ای وسیع از تجربیات انسانی. قلمی زیبا و گیرا، مبتنی بر مطالب علمی و خواندنی. من که عاشقش شدم.» -دکتر میتو استورونی
آرش –
لطفا فایل یادداشت‌ها و منابع کتاب را آپلود کنید.
سایلاو –
سلام و احترام. مجدد آپلود شدند.